Państwowa Inspekcja Pracy opublikowała program działania na lata 2019-2021, poniżej przedstawiamy treść wydanego komunikatu oraz informacji Głównego Inspektoratu Pracy.

Kontrole 2019 r.:

W 2019 r. Państwowa Inspekcja Pracy planuje przeprowadzić 70 tys. kontroli. To liczba szacunkowa, gdyż trudno z góry założyć, ile wpłynie skarg pracowniczych. Każda skarga jest wnikliwie sprawdzana, co często wiąże się z koniecznością przeprowadzenia tzw. kontroli skargowej. W roku ubiegłym PIP otrzymała ponad 54 tys. skarg (ponad 4 tys. więcej niż w roku 2017), w związku z czym przeprowadzonych zostało blisko 30 tysięcy kontroli skargowych. Ogółem, w roku 2018 inspektorzy pracy przeprowadzili 80 194 tys. kontroli.

Zakres podmiotowy i przedmiotowy kontroli PIP:

Każdego roku ponad 40% skarg wpływających do PIP dotyczy naruszenia przepisów o czasie pracy i wypłacie należności pracowniczych. Stąd inspektorzy pracy sprawdzą w 2019 r. przestrzeganie przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzenia za pracę i czas pracy – w zakładach różnych branż, a także w korporacjach, które prowadzą m.in. usługi finansowe, prawnicze, telekomunikacyjne, usługi w zakresie technologii informatycznych i komputerowych oraz usługi pocztowe i kurierskie.

Takie kontrole odbędą się także w jednostkach samorządu terytorialnego (m.in. urzędy marszałkowskie) i w urzędach administracji państwowej.

PIP sprawdzi, jak jest przestrzegany zakaz zawierania umów cywilnoprawnych zamiast umów o pracę, m.in. w budownictwie czy agencjach ochrony osób i mienia. Jednocześnie sprawdzane będzie stosowanie przepisów o minimalnej stawce godzinowej dla osób pracujących na podstawie umów zlecenia i umów o świadczenie usług.

Przeprowadzone zostaną kompleksowe kontrole w zakładach opieki zdrowotnej, w zakładach górniczych oraz w placówkach handlowych.

Skontrolowane zostaną publiczne placówki oświatowe (przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, zespoły szkół, ośrodki szkolno-wychowawcze). Inspektorzy sprawdzą umowy okresowe zawarte z nauczycielami, wypłatę wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, fundusz socjalny.

Przeprowadzone zostaną kontrole legalności zatrudnienia obywateli polskich, głównie w branżach, w których najczęściej stwierdzane są nieprawidłowości, także w agencjach pracy tymczasowej i podmiotach powierzających pracę sezonową w małych miejscowościach.

Inspektorzy pracy sprawdzą pracodawców i przedsiębiorców zatrudniających  cudzoziemców. Chodzi zwłaszcza o obcokrajowców wykonujących pracę na podstawie oświadczenia pracodawcy o powierzeniu pracy cudzoziemcowi lub zezwolenia na pracę sezonową, a także o cudzoziemców z Nepalu, Indii, Bangladeszu, najliczniej migrujących do Polski, obok obywateli Ukrainy. Kontrolą objęte będą zwłaszcza te branże, w których często powierzana jest praca cudzoziemcom bez ważnego dokumentu pobytowego oraz których dotyczy wzrost liczby skarg składanych przez cudzoziemców.

Pracownicze Plany Kapitałowe a PIP:

W związku z wejściem w życie w 2019 r. ustawy o pracowniczych planach kapitałowych PIP skontroluje obowiązek zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie PPK, a także obowiązek dokonywania wpłat do PPK. Kontrole obejmą podmioty, które zatrudniają co najmniej 250 osób (kontrole od 1 lipca 2019 r.).

Kary, kary, kary:

Od 11 stycznia 2019 r. obowiązują zmiany w przepisach kodeksu karnego wykonawczego, polegające na udostępnieniu Państwowej Inspekcji Pracy informacji o miejscu pobytu skazanego uchylającego się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, wobec którego zastosowano dozór elektroniczny, w celu kontroli legalności zatrudnienia takiej osoby. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami pracodawca, który nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30.000 zł. Od 1 grudnia 2020 r. pracodawcom zatrudniającym „na czarno” dłużników alimentacyjnych będzie groziła wyższa kara.

W planie zadań rocznych kontynuowane będą m.in. kontrole w budownictwie (poszerzone o budowy infrastruktury kolejowej), przemyśle spożywczym, leśnictwie, zakładach produkujących wyroby tartaczne i wyroby z drewna.

Kampania prewencyjna:

W 2019 r. rozpocznie się 3-letnia kampania prewencyjno-kontrolna: Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach zajmujących się obróbką mięsa. W pierwszym etapie kampanii pracodawcy przejdą szkolenia oraz zaczną dostosowywać swoje firmy do obowiązujących przepisów bhp przy wsparciu inspektorów pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy rozpocznie realizację I etapu długofalowych działań kontrolno-prewencyjnych dotyczących następujących zagadnień:

• Ograniczanie zagrożeń wypadkowych poprzez wdrożenie elementów zarządzania bezpieczeństwem pracy w zakładach, w których wystąpiły wypadki przy pracy.
• Bezpieczeństwo w wytypowanych zakładach o wysokiej skali zagrożeń.
• Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach, w których występuje narażenie na czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.